پارچه مخمل پارچه‌ای ضخیم و پرزدار است که در گذشته با الیافی نظیر ابریشم بافته می‌شد، به‌همین خاطر پارچه‌ای گران‌بها بود و ثروتمندان و اشراف از آن استفاده می‌کردند. این پارچه در صنعت پوشاک بیشتر برای تولید لباس‌های پاییزی و زمستانی نقش دارد.
بافت این پارچه با سایر منسوجات فرق می‌کند و به‌دلیل ویژگی‌های خاصی که دارد، دوخت آن نیز متفاوت است. برای آشنایی بیشتر با این پارچه تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
پارچه مخمل چیست و چگونه بافته می‌شود؟
پارچه مخمل بافتی فشرده و کرکی دارد و از جنس نخ یا کتان بافته می‌شود، البته از جنس‌های دیگری نیز می‌توان مخمل تولید کرد. بافت این پارچه به‌شکلی است که جدای از تار و پود، کرک نیز دارد.
در واقع کرک‌ها به‌طور عمودی روی سطح پارچه قرار می‌گیرند و علت نرمی مخمل همین الیاف هستند. مخمل از دو لایه پارچه تشکیل می‌شود که توسط کرک‌ها به هم تنیده می‌شوند.
یعنی دو لایه از پارچه را کمی فاصله‌دار قرار می‌دهند و سپس با کرک آنها را به یکدیگر می‌بافند. سپس دو لایه پارچه را برش می‌دهند که دو پارچه کرک‌دار از آن درست می‌شود. حالا زمان آن است که کرک‌ها را کوتاه کنند تا ظاهر زیبایی به پارچه بدهند.
پارچه مخمل به اصطلاح خواب دارد که همان جهت پرزهایی است که بافته شده‌اند. اگر پرزها در جهت خواب قرار بگیرند، سطح صاف و براقی می‌بینید و اگر در سمت مخالف باشند، پرزهایی تیره خواهید دید.
ترکیبات پارچه مخمل چیست؟
معمولا برای تهیه مخمل از ابریشم استفاده می‌کرده‌اند اما در حال حاضر برای تولید این پارچه، ابریشم و الیاف ریون به‌کار می‌رود. مخملی که از ابریشم خالص بافته شود، بسیار گران‌قیمت خواهد بود. در نتیجه از الیاف دیگری مانند ریون، استات، موهر، ویسکوز، کتان، پنبه و پشم برای تولید مخمل استفاده می‌کنند.
پارچه مخمل چه کاربردی دارد؟
پارچه مخمل کاربردهای زیادی دارد که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم:
کاربرد پارچه مخمل در پوشاک
عمده کاربرد پارچه مخمل در صنعت پوشاک است، انواع لباس‌های مجلسی زنانه را می‌توان از مخمل تولید کرد. معمولا در تولید لباس مجلسی از مخمل‌های گران‌قیمت‌تر استفاده می‌شود که الیاف ابریشم و ریون در آن به‌کار رفته است.
برای لباس‌های ارزان‌تر معمولا از مخمل‌هایی استفاده می‌شود که الیاف مصنوعی دارند، چون دوام آنها بیشتر است. البته این الیاف به زیبایی مخمل ابریشمی نیستند، عمق رنگ در مخمل‌های ابریشمی بیشتر است. از مخمل نخی برای دوخت جلیقه، کت و دامن استفاده می‌کنند که بسیار خوش‌دوخت خواهند بود. مخمل‌های سفت‌تر نیز برای تولید کلاه و آستر دستکش مناسب هستند.
دکوراسیون منزل
از پارچه مخمل برای تولید یک سری منسوجات خانگی مانند روتختی نیز استفاده می‌کنند. این پارچه به دلیل زیبایی بصری که دارد، برای دوخت انواع پرده، کوسن و روتختی به‌کار می‌رود.
مخمل به خاطر تنوع رنگی که دارد برای تولید روتختی مناسب است. محبوب‌ترین رنگ‌های مخمل آبی، زرشکی، آلبالویی، مشکی، زمردی، مرواریدی و صورتی هستند.
گاهی به بافت مخمل، الیاف اسپندکس می‌افزایند که حالت کشسانی بالایی دارند، در نتیجه این پارچه حالت کشی پیدا می‌کند. جنس لایه اصلی مخمل و کرک‌ها با یکدیگر فرق دارد، پس بهتر است به برچسب آن توجه کنید. اولین اسم روی برچسب جنس الیاف و دومین اسم جنس پایه است.
ویژگی پارچه مخمل
مخمل پارچه‌ای خاص با ویژگی‌های منحصر به‌فرد است که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
- ضخامت
- دوام و مقاومت بالا
- نرمی و لطافت
- چروک شدن
- تخت شدن پرزها به مرور زمان
- حساس به رطوبت، حرارت بالای اتو و سنجاق
- حساس در برابر فشار
- جذب مو و پرز
انواع مخمل
پارچه مخمل انواع مختلفی دارد که مهم‌ترین انواع آن به قرار زیر است:
مخمل ابریشم
گران‌ترین نوع مخمل، مخمل ابریشمی است که جنس نرم و براقی دارد. این مخمل از الیاف ابریشمی تهیه می‌شود و برای دوخت لباس‌های مجلسی بسیار زیبا و شکیل است.
مخمل چروک
مخمل چروک نیز نوعی مخمل براق است که بافتی چروک مانند دارد. چروک‌های این پارچه با دستگاه‌های مکانیکی و فشردن و پیچاندن روی آن به‌وجود می‌آید.
مخمل نخی
مخمل نخی حالت کشسانی ندارد و از سایر انواع مخمل کمتر حالت لوکس دارد، البته به این معنی نیست که دوام آن پایین است. از این نوع مخمل بیشتر برای دوخت انواع کت و شلوار استفاده می‌کنند.
مخمل ولور
این نوع مخمل جزو مخمل‌های نخی به‌شمار می‌رود، کمی سنگین است و پرزهای بلندتری دارد. از پارچه مخمل ولور برای دوخت روتختی و رومیزی استفاده می‌کنند. البته در سال‌های اخیر با این پارچه کت‌و‌شلوارهای زیبایی نیز وارد بازار شده است.
قیمت پارچه مخمل
گفتیم که مخمل با ترکیبات مختلفی بافته می‌شود. بنابراین کیفیت الیاف تاثیر مستقیمی بر کیفیت مخمل دارد و به‌همین علت قیمت مخمل متفاوت خواهد بود. پس اگر مخمل ارزان‌قیمت‌تری می‌خواهید، باید مخملی بخرید که از الیاف مصنوعی مانند ریون تهیه شده باشد.
شستشوی پارچه مخمل
برای شستشوی این پارچه باید کمی دقت کنید، چون پارچه مخمل بافت نرمی دارد که ممکن است آسیب ببیند.
شستشوی مخمل با دست
کمی مواد شوینده در حد یک قاشق چایخوری در یک تشت آب سرد بریزید و پارچه را از پشت بشویید. پس از شستن پارچه را روی سطح صافی پهن کنید تا خشک شود.
شستشوی مخمل با ماشین لباسشویی
برای شستشوی مخمل با ماشین لباسشویی از آب سرد استفاده کنید و موقع شستن لباس زیادی در ماشین نیاندازید، چون ممکن است به بافت نرم مخمل فشار وارد کنند. برای شستشوی مخمل، مواد سفیدکننده و نرم‌کننده به‌کار نبرید، این مواد به رنگ و خواب پارچه آسیب می‌رساند.
سخن نهایی
پارچه مخمل نرم و پرزدار است که در تهیه پوشاک و دکوراسیون منزل کاربرد زیادی دارد. این پارچه ضخیم و لوکس قبلا در طبقه اشراف به‌کار می‌رفت اما امروزه اکثر افراد از آن استفاده می‌کنند. در حال حاضر این پارچه با الیاف مصنوعی ارزان‌تری تولید می‌شود و اکثر مردم قدرت خرید آن را دارند.
